Klasyka nie gryzie #2: Duma i uprzedzenie - Jane Austen

Tytuł: Duma i uprzedzenie

Autor: Jane Austen

Wydawnictwo, rok wydania: Prószyński i S-ka, 2006

Ilość stron: 304

 Na początku zeszłego stulecia niezbyt zamożny ojciec pięciu córek nader często musiał zadawać sobie pytanie: kiedyż to w sąsiedztwie pojawi się jakiś odpowiedni kawaler? A kiedy już się pojawił, następowały dalsze perypetie, które Jane Austen z upodobaniem opisywała.

"Duma i uprzedzenie" uważana jest za arcydzieło w dorobku tej angielskiej pisarki, głównie dzięki zabawnym, zgoła dickensowskim opisom postaci głupich i niesympatycznych. Znajdujemy tu także melancholijną refleksję nad władzą pieniądza i znaczeniem pozycji społecznej, decydujących o życiu młodej panny; a przede wszystkim znakomity, powściągliwy styl, doskonale oddający harmonię opisywanego świata...

Cytaty z Dumy i uprzedzenia

Duma związana jest z tym, co co sami o sobie myślimy, próżność zaś z tym, co chcielibyśmy, żeby inni o nas myśleli.

Duma i uprzedzenie jest jedną z moich ulubionych powieści i co jakiś czas uwielbiam do niej powracać, by po prostu przypomnieć sobie perypetie ulubionych bohaterów. Do tego ma cudowne ekranizacje!

Jane Austen ukazuje nam życie angielskich wyższych sfer na przełomie XVIII i XIX wieku. Państwo Bennet wraz z pięcioma córkami mieszkają na wsi w majątku Longbourn. Kiedy w sąsiedztwie zamieszkuje przystojny kawaler pani Bennet chce jak najszybciej wykorzystać okazję, by ożenił się z jedną z jej córek. Jedno wydarzenie pociąga za sobą kolejne i tak następuje ciąg zabawnych perypetii.

Teraz kilka słów o bohaterach:

Elizabeth Bennet – główna bohaterka powieści i druga córka państwa Bennet. Jest inteligentna, oczytana, śmiała i bezpośrednia. Nie dba o opinie ludzi, których nie szanuje.

Elizabeth jest jedną z moich ulubionych książkowych bohaterek. Spodobała mi się jej postawa w stosunku do świata, że pomimo bycia w duszy romantyczką potrafiła racjonalnie spojrzeć na świat. Podziwiam jej bezpośredniość i szczerość oraz to, że umiała przyznać się do błędów. Raziło mnie jedynie jej uprzedzenie do niektórych, w tym pana Darcy’ego.

Pan Fitzwiliam Darcy – wraz z Elizabeth główny bohater Dumy i uprzedzenia. Wysoki, przystojny, inteligentny i krytycznie patrzący na świat dwudziestoośmioletni kawaler, właściciel Pemberley. Sprawia wrażenie dumnego i wyniosłego, co powoduje, że nie jest zbyt lubiany w towarzystwie. Wynika to z jego trudności w nawiązywaniu kontaktów z nowymi osobami i najlepiej czuje się w towarzystwie swoich przyjaciół.

Na początku można nie darzyć Darcy’ego sympatią, bo postrzegamy go tak jak Elizabeth – jako dumnego i aroganckiego mężczyznę, który zranił jej własną dumę. Z czasem coraz lepiej go poznajemy, dowiadujemy się jakie były jego motywy w poszczególnych decyzjach i powoli zmieniamy nasze zdanie na jego temat. I tak pan Darcy stał się ideałem milionów kobiet, które ciągle poszukują własnego pana Darcy’ego.

Pan Bingley – nowy sąsiad Bennetów i przyjaciel pana Darcy’ego. Młody, przystojny kawaler z dużym zaufaniem do ludzi, co powoduje, że łatwo ulega ich wpływom. Dobroduszny, szczery, zabawny, lubiący wszystkich i wzajemnie przez nich lubiany. Zakochany z wzajemnością w Jane.

Jane Bennet – najstarsza z panien Bennet i obok Elizabeth najważniejsza bohaterka w powieści. Uważana jest za najpiękniejszą dziewczynę w okolicy. Jest bardzo łagodna, nigdy się nie złości. Widzi w ludziach raczej ich zalety niż wady i potrafi usprawiedliwić ich najbardziej niegodziwe postępki. Nieczęsto wyraża swoje uczucia.

Pan Bennet – ojciec pięciu córek i niemający męskiego potomka, przez co państwo Bennet mogą utracić swój majątek w Longbourn. Jest człowiekiem inteligentnym, sarkastycznym, wolącym samotność niż obecność rodziny i znajomych. Szczególnie upodobał sobie nabijanie się ze swojej żony i przez jej głupotę nie ma do niej szacunku. Choć polubiłam pana Benneta, to przez swój stosunek do żony podchodziłam do niego z mniejszą sympatią.

Pani Bennet – osoba pusta i niemądra, aczkolwiek niepozbawiona praktycznego zmysłu. Jej głównym zajęciem jest plotkowanie i knucie drobnych intryg, a życiowym celem jest dobre wydanie córek za mąż. Gdy ktoś ją zirytuje wyobraża sobie, że cierpi na nerwy. Jej ulubienicą jest Lidia, zaś najmniej lubianą córką Elizabeth.

Mary, Kitty i Lidia Bennet – trzy najmłodsze córki państwa Bennetów. 

Mary jest najmniej urodziwa z sióstr, ale stara się to nadrobić wykształceniem, przez to codziennie zagłębia się w poważnych lekturach i ćwiczy na pianinie.

Kitty jest pod wpływami swojej młodszej siostry i naśladuje ją we wszystkim. Razem z Lidią uwielbiają plotkować i podrywać mężczyzn, szczególnie żołnierzy, nie zawracając sobie głowy nauką.

Lidia jest najmłodszą z piątki sióstr i najbardziej nieodpowiedzialną. Kokietka myśląca wyłącznie o balach, sukniach i adorujących ją mężczyznach. Przez pobłażliwość matki względem jej zachowania nie zwraca uwagi na działania najstarszych sióstr próbujących wskazać jej niewłaściwości jej zachowania.

George Wickham – oficer pułku przybyłego do Meryton, niedaleko Longbourn. Chrześniak ojca pana Darcy’ego. Jest młody, przystojny, pełen wdzięku i wie jak przypodobać się kobietom i zabiegać o jej względy. Winiący innych o swoje niepowodzenia, robiący z siebie ofiarę lekkoduch.

Pan Collins – najbliższy męski krewny Bennetów, mający dziedziczyć Longbourn. Pastor, proboszcz parafii pod patronatem lady Catherine de Bourgh. Jest osobą ogrniczoną, pompatyczną, przeświadczoną o własnej mądrości. Lubi raczyć ludzi wokół siebie swoimi kazaniami. Jednocześnie jest pełen szacunku dla osób w wyższych warstwach społecznych, szczególnie dla lady Catherine.

Im więcej poznaję świat, tym mniej mi się podoba, a każdy dzień utwierdza mnie w przekonaniu o ludzkiej niestałości i o tym, jak mało można ufać pozorom cnoty czy rozumu.

Duma i uprzedzenie to powieść ponadczasowa, mniej ze względu na wydarzenia i ich okoliczności, ale bardziej przez bohaterów i ich charaktery. Takie osobowości możemy spotkać również w dzisiejszych czasach, aczkolwiek nie tak karykaturalne.

Na przykładzie Elizabeth Jane Austen uczy nas, że nie powinniśmy oceniać ludzi i ich decyzji znając tylko jedną wersję wydarzeń, gdyż może się okazać, że wyciągniemy z tego błędne wnioski. Ciężko jest nam nie oceniać kogoś, gdy go poznajemy, ale nie wydawajmy od razu ostatecznego osądu.

Jane Austen doskonale sprawdza się jako krytyczna obserwatorka swoich czasów. Stworzyła lekki, błyskotliwy styl, który wraz z komizmem sytuacji i dowcipem tworzy jedyny w swoim rodzaju efekt. Przez to nie ma się wrażenia znużenia podczas czytania, choć język nie jest całkowicie współczesny.

Duma i uprzedzenie  nie bez powodu okrzyknięta jest klasykiem i mam nadzieję, że zdołałam wam choć trochę przybliżyć te powody. Wzrusza tysiące kobiet na całym świecie, nawet te, które nie sądziły, że mają w sobie romantyczną część. Uważam, że każdy przynajmniej raz powinien przeczytać tę powieść.

Nie podważaj dla jednej osoby znaczenia prawości oraz zasad. Nie próbuj też wmawiać sobie i mnie, że egoizm równa się rozwadze, zaś lekceważenie ryzyka stanowi gwarancję szczęścia